ویکتور فرانکل با رویکرد معنادرمانی یا لوگوتراپی به شهرت رسید. او یک روانپزشک و عصب شناس اتریشی است که گام‌های مهمی در حوزه روانشناسی برداشته است. فرانکل در طول زندگی حرفه ای خود با افراد مهمی ملاقات کرده و حتی دچار چالش هایی با آنان نیز شده است. همچنین او گردآورنده 39 عنوان کتاب است که انسان در جستجوی معنا، ازمهم ترین آنهاست. این مکتب بر اساس روانشناسی انسان گرایانه و وجودی شکل گرفته است. در ادامه درباره زندگی و عوامل ایجاد کننده دیدگاه ها ویکتور فرانکل به زندگی آورده‌ایم.

ویکتورفرانکل

او در یک خانواده یهودی، در اتریش متولد شد. تولد او با جنگ جهانی اول مصادف و در طول دوران کودکی ونوجوانی با محرومیت های شدیدی مواجه شد. اما همه این مشکلات، نتوانست مانعی برای ویکتور فرانکل ایجاد کند و او همواره در طول زندگی به نظریه پردازی پرداخت. او در کنار مطالعه روانپزشکی در دانشگاه، در کلاس های روانشناسی کاربردی نیز شرکت می‌کرد و از همان ابتدا به نقش معنا در سلامتی روان، علاقه داشت. او فعایت در این حوزه را با در خواست اجازه برای انتشار یکی از مقالتش توسط فروید آغاز کرد.

????با تکیه به مذهب او و شرایطی که در جنگ جهانی اول تجربه می‌کرد؛ در 15 سالگی اولین سخنرانی خود را در غالب معنای زندگی ارائه داد. هدف او افزایش حساسیت نسبت به نابرابری اجتماعی بود. در ادامه، او مجذوب روانشناسی آدلری و فردی و تاکید برجامعه و اصلاحات شد.

تاثیر ویکتور فرانکل بر سلامت روان

ویکتور فرانکل بلافاصله پس از ورود به دانشکده پزشکی در وین، تمرکز خود را بر افسردگی و خودکشی گذاشت. او در سال 1924 اولین مقاله خود را در مجله بین المللی روان کاوی به چاپ رساند. بعد از مدتی به جمع دانشجویان آدلر پیوست.در سال بعد یعنی 1925 دومین مقاله خود را تحت عنوان روان درمانی و جهان بینی در مجله روانشناسی فردی منتشر کرد. در این مقاله به توضیح مسائلی مانند فلسفه، روان درمانی، معنا و ارزش پرداخت.

آغاز معنا درمانی

در سال 1926 در کنگره ای در آلمان برای اولین بار او واژه معنا درمانی یا لوگوتراپی را به کار برد. واضح است این رویکرد معنا محور است. اما بعد از این موضوع رابطه ویکتور فرانکل و آدلر کمتر شد و فرانکل اصول روانشناسی فردی و نظریه های آدلر را زیر سوال برد. بعد از آن، تقریبا در سال های 1928 و 1929 او با همراهی روانشناسان دیگر مرکز مشاوره جوانان را در وین پایه گذاری کردند؛ و به نوجوانان مشاوره رایگان می‌دانند.

????در سال بعد ویکتور فرانکل، طرح خود را گسترش داد و مشاوره به دانش آموزان در پایان ترم مدرسه، نرخ خودکشی را کاهش داد. فرانکل تقریبا در آن دوران به شهرت جهانی رسید از سوی رایش، روانشناس معروف، دعوت شد تا در دانشگاه های بوداپست و پراگ، سخنرانی کند.

اختلاف نظر ویکتور فرانکل با دیگر دانشمندان این حوزه 

با ورود ویکتور فرانکل به دنیای حرفه ای، کارهای او جنجال برانگیز شد و عده زیادی به انتقاد از او پرداختند. او با دانشمندان برجسته ای مثل آدلر و فروید به مخالفت پرداخت. با اینکه سابقه او از آنها کمتر بود اما با جسارت و تلاش، نظریه خود را تبیین کرد.

????تفاوت نظریه فروید با ویکتور فرانکل

فروید، اختلالات روانی را حاصل از سرکوب امیال و غریزه های دیگر می‌داند که به نهاد تحمیل شده اند. اما فرانکل این تعارضات را دلیل خوبی برای روان نژندی نمی‌داند و معتقد است عوامل زیادی در شکل گیری یک اختلال روانی موثر هستند. 

????اختلاف نظر با آدلر

با اینکه ویکتور فرانکل علاقه زیادی به آدلر داشت اما در مورد نحوه شکل گیری بیماری های روانی با او هم نظر نبود. اعتقاد آدلر بر محدودیت من در برابر حس مسئولیت در موارد روان نژندی است. همچنین او مفهوم تلاش برای برتری را بیان می‌کند. اما مفاهیمی که فرانکل برای زندگی در نظر می‌گیرد؛ آگاهی، مسئولیت و انسان بودن است. فرانکل تصور می‌کند که مکاتب فرویدی و آدلری، مکمل یکدیگر هستند.

????اختلاف با رفتارگرایان

رفتارگرایان، تمام فعالیت های انسان را نتیجه محیط می‌دانند. اما ویکتور فرانکل برای انسان قدرت اراده و اختیار قائل است و معنا درمانی به قدرت انتخاب انسان ها اهمیت می‌دهد. در واقع او معتقد است ما در سرنوشت خود نقش داریم و می‌توانیم شرایط را تغییر دهیم.

ورود ویکتور فرانکل به اردوگاه کاراجباری

ورود فرانکل به اردوگاه کار اجباری ارتش نازی، یکی از تاثیرگذار ترین دوره ها در زندگی اوست. ویکتور فرانکل در سال 1942 قارغ از خدماتش برای جامعه علمی به همراه والدین و همسرش به اردوگاهی در شمال پراگ تبعید شدند. در دواقع او مجبور شد به دلیل وضعیت جامعه بسیاری از نوشته های خود را دور بریزد یا از نظریات خود صرف نظر کند. اما او حتی در بدترین شرایط هم از تلاش دست برنداشت؛ و در اردوگاه نیز از بروز خودکشی افراد جلوگیری و بسیاری از افراد را از نظر روانی درمان کرد.

کتاب انسان در جستجوی معنا، در واقع برداشتی از زندگینامه خود اوست. او به مفاهیمی که زمان زیادی برای آنها صرف کرده بود؛ در اردوگاه عمل کرد و خود را از آن شرایط نجات داد. صرف نظر از اینکه او خانواده خود را از دست داد اما باز هم روحیه خود را حفظ کرد. او بیان می‌کند که نوشتن کتاب انسان در جستجوی معنا، انگیزه ای برای ادامه دادن او بوده است. در بخشی از کتاب می‌نویسد: ما که از بخت خوب یا حسن اتفاق یا معجزه، یا هرآنچه که شما نامش را می‌نهید؛ از این اردوگاه بازگشته ایم، خوب می‌دانیم که بهترین های ما برنگشته اند.

اگزیستانسیالست و ویکتور فرانکل

رویکرد اگزیستانسیال با معنادرمانی همپوشانی زیادی دارد. می‌توان گفت که این مکتب از معنا درمانی الهام گرفته است. این رویکرد به اصالت وجود یا هستی گرایی می‌پردازد. روانشناسی اگزیستانسیال تعارضات شخصی فرد را حاصل از هستی می‌داند. یکی از پیشگامان این حوزه اروین یالوم است که کتابی با همین نام نیز دارد. 

آثار ویکتور فرانکل

برخی از معروف ترین آثار ویکتور فرانکل شامل آری به زندگی برخلاف همه چیز، کتاب میل به معنا و پزشک و روح است. او مجبور شد در حال انتقال به اردوگاه کتاب پزشک و روح خود را از بین ببرد. همچنین در سخنرانی های او در کتاب آری به زندگی برخلاف همه چیز منتشر شده است. در میل به معنا نیز به توضیح تکنیک هایی می‌پردازد که برای مبارزه با خلا وجودی، کاربرد دارند.

سخن پایانی

ویکتور فرانکل در سال 1997 بر اثر نارسایی قلبی در گذشت. اما در طول زندگی خود آثار مهمی به جای گذاشت و افتخارات زیادی کسب کرد. هنوز هم از معنا درمانی، برای درمان بیماری های مختلفی استفاده می‌شود. و حتی نظریات او در دانشگاه ها و دروس مختلفی تدریس می‌شوند. این دانشمند در زمینه های مختلفی به تحقیق و پژوهش پرداخت و به نتایج مهمی نیز دست یافت.

برای دریافت مشاوره در زمینه درمان به سبک ویکتور فرانکل می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول